Norveç merkezli İran İnsan Hakları Örgütü (IHR), İran’da genç bir kadının gözaltına alındıktan sonra ölümüyle başlayan gösterilerde yaşamını yitirenlerin sayısının 458’e yükseldiğini açıkladı.
IHR’ye ait internet sitesinde yayımlanan raporda, hayatını kaybeden göstericilerden 29’unun kadın, 63 kişinin ise 18 yaş altı olduğu belirtildi.
Ülkedeki 31 eyaletten 26’sına dair verilerin yer aldığı raporda, en fazla can kaybının Sünnilerin yoğunlukta olduğu Sistan-Beluçistan eyaletinde yaşandığı aktarıldı.
Raporda, Sistan-Beluçistan’da 128, Kürdistan’da 53, Batı Azerbaycan’da 53, Tahran’da 46, Mazenderan’da 37, Kirmanşah’ta 25, Gilan’da 25, Elborz’da 18, İsfahan’da 14, Huzistan’da 10, Fars’da 8, Rezevi Horasan’da 7, Zencan’da 5, Doğu Azerbaycan’da 4, Merkezi, Kazvin, Hemedan ve Loristan’da üçer, Kohgiluye-Buyer Ahmed, Erdebil, İylam, Buşehr, Hürmüzgan’da ikişer, Simnan, Gülistan ve Kirman’da ise birer göstericinin yaşamını yitirdiği kaydedildi.
– İran’daki gösteriler
Tahran’da 13 Eylül’de “ahlak polisi” olarak bilinen İrşad devriyeleri tarafından gözaltına alındıktan sonra fenalaşarak hastaneye kaldırılan 22 yaşındaki Mahsa Emini’nin 16 Eylül’de yaşamını yitirmesi, ülke yönetimine karşı protestolara yol açmıştı.
IHR, 29 Kasım’da yayımladığı raporda, Emini’nin ölümü sonrasında başlayan sokak gösterilerinde emniyet güçlerinin müdahalesi sonucu 448 protestocunun öldüğünü aktarmıştı.
İran Devrim Muhafızları Ordusu Hava Kuvvetleri Komutanı Tuğgeneral Emir Ali Hacızade, 29 Kasım’daki konuşmasında, ülkede yaklaşık 2,5 aydır devam eden protestolarda güvenlik güçlerinin de aralarında olduğu 300’den fazla kişinin hayatını kaybettiğini söylemişti. İran Güvenlik Konseyi ise 3 Aralık’ta, toplam ölü sayısının 200’ü aştığını açıklamıştı.
İranlı yetkililer öldürülen kişilerin güvenlik güçleri tarafından değil, “provokatörler” tarafından öldürüldüğünü savunuyor.
İran medyasına yansıyan haberlere göre, gösteriler sırasında 60’tan fazla güvenlik görevlisi yaşamını yitirdi.
– İdama mahkum edilen 11 kişiden birinin cezası infaz edildi
Öte yandan İran’da gösterilerle ilgili idama mahkum edilen 11 kişiden birinin cezası infaz edildi.
Ülkede yaklaşık 3 aydır devam eden gösterilerle bağlantılı şu ana kadar 11 kişi idama mahkum edilmişti. Devrim Mahkemeleri tarafından verilen idam kararlarının Yüksek Mahkeme tarafından onaylanması gerekiyor. Yargı Erki Başkanı Gulam Hüseyin Muhsini Ejei, 6 Aralık’ta yaptığı açıklamada, idama mahkum edilen kişilerden bir kısmının cezalarının onaylandığını ve yakında infaz edileceğini belirtmişti.
İran Ceza Kanunu’na göre, “kamu düzenini bozmak, yeryüzünde bozgunculuk yapmak ve devlete karşı savaş açmak” gibi suçları işleyenler idam istemiyle yargılanıyor.
