Avrupa Birliği (AB) Komisyonu Başkanı Ursula von der Leyen, düşük maliyetle elektrik üreten şirketlerin gelirlerine tavan getirilmesini ve yüksek kar sağlayan fosil yakıt firmalarının vergilendirilmesini istedi.
Von der Leyen, Strazburg’da gerçekleştirilen Avrupa Parlamentosu (AP) Genel Kurul oturumunda “Birliğin Durumu” konulu konuşmasını yaptı.
Avrupa’daki enerji krizine değinen von der Leyen, enerji altyapı yatırımlarının bir maliyetinin bulunduğunu ancak fosil yakıta bağımlılığın maliyetinin daha yüksek olduğunu vurguladı.
Von der Leyen, “Avrupa’yı fosil yakıta bağımlılıktan kurtarmamız gerekiyor.” dedi.
AB, doğal gaz depolarının yüzde 84 doluluk seviyesine ulaştığına dikkati çeken von der Leyen, “Hedefimizin üzerindeyiz ama ne yazık ki bu yeterli olmayacak.” diye konuştu.
Doğal gaz tedarikini Rusya yerine, ABD, Norveç ve Nijerya gibi diğer güvenilir tedarikçilere yöneltmenin önemine işaret eden von der Leyen, AB’nin geçen yıl doğal gazının yüzde 40’ını Rusya’dan aldığını, bu oranın son dönemde yüzde 9’a indiğini aktardı.
“Rusya’nın enerji piyasamızı aktif biçimde manipüle etmeye devam ettiğini görüyoruz” diyen von der Leyen, Rusya’nın mevcut sözleşmelere uygun biçimde gazı Avrupa’ya göndermek yerine boşa yakmayı tercih ettiğini ifade etti.
Von der Leyen, Avrupa’da enerji faturalarının Kovid-19 salgını öncesine kıyasla 10 kat arttığını belirterek, yüksek faturaların AB’deki milyonlarca işletme ve hane için endişe sebebi olduğunu söyledi.
Yoğun saatlerde elektrik talebini azaltmanın fiyatları aşağı çekeceğine işaret eden von der Leyen, “Bu nedenle, üye ülkelerin toplam elektrik tüketimini azaltmaları için önlemler alıyoruz.” dedi.
– Yüksek kar sağlayan enerji şirketlerin gelirlerine üst sınır
Von der Leyen, enerjide hedefe yönelik desteğe de ihtiyaç duyulduğuna dikkati çekerek, “Düşük maliyetle elektrik üreten şirketlerin gelirlerine tavan getirilmesini teklif ediyoruz.” ifadesini kullandı.
Düşük maliyetli elektrik üreticilerinin son dönemde aşırı yüksek karlar elde ettiklerini anımsatan von der Leyen bu gelirlere üst sınır uygulayacaklarını dile getirdi.
Von der Leyen, “Bu devirde savaştan yararlanarak ve tüketicilerimizin sırtına binerek olağanüstü rekor gelirler ve karlar elde etmek yanlıştır. Bu zamanlarda, karlar paylaşılmalı ve en çok ihtiyacı olanlara yönlendirilmelidir.” değerlendirmesinde bulundu.
Tekliflerinin fosil yakıttan elektrik üretenleri de kapsadığının altını çizen von der Leyen, fosil yakıt şirketlerinin de bu sürece katkı sağlamak zorunda olacağına işaret etti.
Von der Leyen, bunların acil ve geçici önlemler olduğuna dikkati çekerek, bu katkılarda üye ülkelerin 140 milyar avrodan fazla kaynak elde edeceklerini vurguladı.
– Doğal gazda tavan fiyat, elektrik piyasalarında köklü değişim
Doğal gaza tavan fiyat uygulaması konusunda da çalışmalara devam ettiklerini belirten von der Leyen, enerjinin çok pahalı olmasının AB’nin küresel rekabet gücüne zarar verdiğini anlattı.
Von der Leyen, “Bugün gaz piyasalarımız, boru hattı gazından daha fazla miktarda sıvılaştırılmış doğal gaz (LNG) kullanır duruma dönüşmüştür. Ancak gaz piyasasında kullanılan referans fiyat TTF buna uyum göstermedi.” dedi.
Komisyonun, elektrik ticareti için daha doğru bir ölçüt oluşturmaya çalışacağını söyleyen von der leyen, bunun piyasadaki değişiklikleri daha düzgün yansıtacağını ifade etti.
Von der Leyen, elektrik vadeli işlem piyasalarındaki enerji şirketlerinin likidite konusunda ciddi sorunları olduğunu belirterek, teminat kurallarını değiştirerek sorunu hafifletmeyi planladıklarını dile getirdi.
Bu piyasalarda gün içi fiyat oynaklığını sınırlayıcı tedbirler de alacaklarına işaret eden von der Leyen, ekimde bu şirketlere kamu yardımı imkanı sağlayacak değişiklikler yapacaklarını vurguladı.
Von der leyen, mevcut elektrik piyasasının artık amaca uygun olmadığını kaydederek, “Bu nedenle, gazın elektrik fiyatı üzerindeki baskın etkisini ayrıştırmamız gerekiyor. Bu nedenle elektrik piyasasında derin ve kapsamlı bir reform yapacağız.” diye konuştu.
– AB için hidrojenin önemi
Hidrojenin, Avrupa’nın enerjideki durumunu tamamen değiştirebileceğini vurgulayan von der Leyen, 2030 yılına kadar 10 milyon ton yenilenebilir hidrojen üretme hedefi koyduklarını hatırlattı.
Von der Leyen, hidrojen hedefini yakalamak ve bu alandaki yatırım boşluğunu doldurmak üzere yeni bir hidrojen piyasası kurulmasının önemine işaret etti.
Avrupa hidrojen bankası kuracaklarını belirten von der Leyen, hidrojen piyasasının inşasına yardımcı olmak için 3 milyar avro yatırım yapılacağını kaydetti.
– AB’nin enerji krizine karşı tedbir alma çalışmaları
Rusya’nın Avrupa’ya Kuzey Akım boru hattından doğal gaz sevkiyatını süresiz kesmesinin ardından AB üyesi ülkelerin enerji bakanları geçen hafta Brüksel’de olağanüstü bir toplantı gerçekleştirmişti.
Toplantı bitiminde, AB ülkeleri, AB Komisyonuna, hızla düşük maliyetli elektrik üreticilerinin gelirlerinin sınırlandırılmasını, fosil yakıt firmalarından katkı alınmasını, doğal gaza tavan fiyat uygulanmasını, elektrik talebinin düşürülmesini ve enerji şirketlerine likidite sağlanmasını içeren yasal düzenleme teklifleri hazırlama görevini vermişti.
Bu tekliflerin detaylarının bugün açıklanmasının ardından üye ülkeler atılacak adımlara ilişkin ortak tutum belirlemek üzere müzakereler yapacak.
